Kişilik Bozuklukları
Kişilik bozuklukları ergenlik ve erken erişkinlik döneminde başlayan bireylere sıkıntı yaşatan ve işlevsellikte ciddi bozulmalara yol açan, ve normalden ciddi anlamda sapma gösteren örüntülerdir. Kişilik özellikleri kişiden kişiye göre farklılık gösterir ancak eğer bu özellikler esneklikten yoksun, uyum bozucu, işlevselliği düşürüyorsa, çok uzun süreli bir hikayeye dayanıyorsa ve başka bir durumla açıklanamıyorsa ( madde kullanımı, fizyolojik etki vb. ) kişilik örüntüsü bireye zarar verir. kişilik örüntüleri herkes de farklılık gösterir. Kişilik özelliklerini bir yelpaze gibi düşünecek olursak; kişilik bozuklukları da herkeste bulunun özelliklerin, bazı bireylerde belirgin bir şekilde ön plana çıkması ve hayat akışını bozması şeklinde de tanımlanabilir.
Kişilik bozuklukları tanımlayıcı benzerliklerinden dolayı 3 kümeye ayrılmıştır.
A Kümesi:
Paranoid Kişilik Bozukluğu; başkalarının davranışlarını kötü niyetli yorumlama gibi kuşkuculuk ve güvensizlik örüntüsüdür.
Şizoid Kişilik Bozukluğu; toplumsal ilişkilerde genel bir kopukluk ve kişilerarası ortamlarda duyguların dışavurumunun kısıtlı olması şeklinde görülür.
Şizotipal Kişilik Bozukluğu; yakın ilişkilerde birden rahatsız olma, yakın ilişki kurma yetersizliğiyle birlikte bilişsel ya da algısal çarpıtmalar ve uçuk, tuhaf davranışlarla ortaya çıkar.
B Kümesi:
Sınırda Kişilik Bozukluğu; benlik algısında ve duygulanımda tutarsızlı, belirgin dürtüsellik ve ilişkisel problemler olarak görülür.
Antisosyal Kişilik Bozukluğunda, başkalarının haklarını umursamama, çiğneme,şiddet ve öfke eğilimi yüksek olan özellikler belirgindir.
Histriyonik Kişilik Bozukluğu; aşırı duygusallık, dikkat çekme arzusu, ilgi odağı olma isteği, cinsellikle örüntülü kişilik özellikleri belirgindir.
Narsistik Kişilik Bozukluğu; beğenilme ve büyüklenme arzusu, empati yeteneğinin az ya da hiç olmaması şeklinde görülür.
C Kümesi:
Çekingen kişilik Bozukluğu; çekingenlik, yetersizlik duyguları ve olumsuz değerlendirmeye aşırı duyarlılık şeklinde görülür.
Bağımlı Kişilik Bozukluğu; kendisiyle ilgilenilmesi için aşırı gereksinim duyma ile ilişkili boyun eğici davranışlar ve ayrılma korkusu şeklinde ortaya çıkabilir.
Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu; aşırı düzenlilik, eksiksizlik, zihinsel ve kişilerarası denetim sağlama arzusu şeklinde görülür.